De AFTA heeft als algemene wettelijke taak om toezicht te houden op de naleving van de Mededingingsverordening. Het gaat daarbij vooral om toezicht en handhaving van de wettelijke spelregels en het geven van advies aan de overheid. Op dit moment bevat alleen de Mededingingsverordening taken die aan de AFT zijn opgedragen.
De Mededingingsverordening is gericht op het tegengaan van ongewenste economische effecten van concurrentiebeperkingen. De AFTA controleert of het kartelverbod, het verbod op misbruik van machtspositie en de meldingsplicht bij concentraties worden nageleefd. Als ondernemingen vrij en onvervalst met elkaar kunnen concurreren om de gunst van de consument, dan bevordert dat lagere prijzen, betere kwaliteit, meer innovatie en meer keuzevrijheid. Bovendien leidt meer concurrentie vaak tot extra werkgelegenheid, een beter investeringsklimaat en betere kansen voor nieuwe bedrijven zonder onnodige toetredingsbarrières. De achterliggende doelstelling van de Mededingingsverordening is zodoende het goed laten functioneren van markten. Het beoogde resultaat hiervan is economische groei en meer welvaart voor burgers/consumenten.
De regels van de Mededingingsverordening gelden voor alle ondernemingen en verenigingen van ondernemingen die economische activiteiten op de Arubaanse markt verrichten. Het gaat dan om binnen- en buitenlandse ondernemingen. Economische activiteiten kunnen bestaan uit het aanbieden van goederen en/of diensten op de markt door ondernemingen. Het is hierbij niet relevant welke rechtsvorm de onderneming heeft, hoe deze wordt gefinancierd en of deze een winstoogmerk heeft. Deze benadering impliceert dat ondernemingen niet alleen gewone bedrijven zijn, maar ook bijvoorbeeld vrije beroepsbeoefenaren, overheidsbedrijven en bepaalde stichtingen.
Een onderneming is elke eenheid die een economische activiteit uitoefent, ongeacht de rechtsvorm of de wijze waarop zij wordt gefinancierd en ongeacht of er sprake is van een winstoogmerk. De juridische vorm van de onderneming is dus hierbij niet bepalend. Onder het begrip ondernemingen vallen in principe natuurlijke personen en rechtspersonen, private bedrijven en overheidsbedrijven, stichtingen, dienstverleners en vrije beroepsbeoefenaren.
Lees meer over voor wie de mededingingsregels gelden in onze algemene brochure over Mededingingsverordening.
Onder economische activiteit wordt iedere activiteit verstaan die bestaat uit het aanbieden van goederen en diensten op een bepaalde markt, ongeacht of er een vergoeding tegenover staat. Het belangrijkste criterium hierbij is dat de desbetreffende activiteit in concurrentie met andere ondernemingen kan worden uitgeoefend. De regels in de Mededingingsverordening gelden voor alle binnen- en buitenlandse ondernemingen en verenigingen van ondernemingen die economische activiteiten verrichten op de Arubaanse markt.
Lees meer over voor wie de mededingingsregels gelden in onze algemene brochure over Mededinigingsverordening
Bij de toepassing van de mededingingsregels is het van belang om de concurrentieverhoudingen tussen de verschillende ondernemingen vast te stellen. Daarbij dient nagegaan te worden welke bedrijven met elkaar concurreren. De methode om dit vast te stellen, is door de afbakening van de relevante markt.
Een relevante markt bestaat uit een productmarkt en een geografische markt. Het afbakenen van een relevante markt is van belang bij de berekening van marktaandelen, bijvoorbeeld om te bepalen of uw onderneming een machtspositie heeft of om te bepalen of uw fusie of overname gemeld moet worden bij de AFTA.
De relevante productmarkt omvat de goederen en/of diensten, die de gebruiker als vervangbaar beschouwt op grond van productkenmerken, prijs en beoogd gebruik. Bepalend voor de afbakening van de relevante productmarkt zijn met name de reacties van afnemers op prijswijzigingen van producten en/of diensten. Verschillende producten die aan dezelfde vraag van afnemers voldoen kunnen deel uitmaken van dezelfde productmarkt.
De relevante geografische markt is het gebied waarin de onderneming producten of diensten aanbiedt en waar concurrentievoorwaarden (zoals prijzen, kwaliteit, regelgeving) ongeveer gelijk zijn. De relevante geografische markt kan een deel van Aruba zijn, geheel Aruba of een groter gebied (bijvoorbeeld het Caribisch gebied, Latijns Amerika of de hele wereld). Het aankoopgedrag van afnemers is hiervoor ook relevant.
Bij de toepassing van het begrip relevante markt zal de AFTA rekening houden met de juridische en economische context op Aruba.
De wetgever heeft de AFTA opgedragen toezicht te houden op de naleving van de Mededingingsverordening. Dit omvat het toezicht op het kartelverbod, het verbod op misbruik van machtspositie en de verplichting om bepaalde concentraties bij de AFTA te melden. Deze regels komen ook ten goede aan de consument, maar het zijn geen regels die over het algemeen als ‘consumentenrecht’ worden verstaan.
De AFTA zal in de toekomst ook belast worden met het toezicht op het gebied van het consumentenrecht, mocht de wetgever daartoe besluiten.
Een kartel wordt in de Mededingingsverordening gedefinieerd als een overeenkomst tussen ondernemingen, besluiten van ondernemersverenigingen en onderling afgestemde feitelijke gedragingen van ondernemingen, die de mededinging merkbaar verhindert, beperkt of vervalst.
Klik hier voor meer informatie over het kartelverbod.
Een onderneming heeft een economische machtspositie, indien de betreffende onderneming een dermate sterke positie op de markt heeft, dat deze haar in staat stelt in belangrijke mate onafhankelijk van haar concurrenten, klanten en consumenten te gedragen.
Een onderneming heeft in ieder geval een machtspositie als zij een marktaandeel van 60% of meer bezit. Bij een lager marktaandeel kan een onderneming eveneens een machtspositie hebben. In dat geval is evenwel een analyse van de (economische) feiten en omstandigheden nodig, waaronder de restconcurrentie, technologische voorsprong van de betrokken onderneming, het bezit van octrooien, de financiële slagkracht en de toetredingsbarrières.
Het hebben van een machtspositie is niet verboden, maar een onderneming met een machtspositie mag daar geen misbruik van maken.
Klik hier voor meer informatie over misbruik van machtspositie.
Het hebben van een economische machtspositie is op zichzelf niet verboden. De Mededingingsverordening wordt pas overtreden als een onderneming haar machtspositie misbruikt.
In de praktijk worden twee vormen van misbruik onderscheiden. De eerste vorm kan worden getypeerd als uitbuiting. Dit zijn gedragingen waarbij de economische machtspositie wordt gebruikt om voordelen te behalen die in normale marktomstandigheden niet behaald zouden kunnen worden. Deze vorm van misbruik is gericht tegen afnemers, klanten en consumenten. De tweede vorm van misbruik is uitsluiting. Hierbij versterkt de onderneming haar eigen positie verder door die van haar (efficiënte) concurrenten op een oneigenlijke manier te verzwakken of toetreding te bemoeilijken. Deze vorm van misbruik is gericht tegen concurrenten.
Voorbeelden van mogelijke misbruikelijke gedragingen zijn:
Een concentratie kan iedere verkrijging of wijziging van zeggenschap bij ondernemingen zijn. Er zijn drie soorten concentraties:
Klik hier voor meer informatie over concentraties en wanneer deze bij de AFTA moeten worden gemeld.
Door melding van bepaalde voorgenomen concentraties verplicht te stellen, houdt de AFTA toezicht op deze concentraties. Zo kan de AFTA deze concentraties in de gaten houden voor het mogelijk ontstaan van grote bedrijven die misbruik van hun sterke positie kunnen maken. We beschermen daarmee concurrenten en consumenten. Dit staat in de Mededingingsverordening.
Door melding van bepaalde voorgenomen concentraties verplicht te stellen, houdt de AFTA toezicht op deze concentraties. Zo kan de AFTA deze concentraties in de gaten houden voor het mogelijk ontstaan van grote bedrijven die misbruik van hun sterke positie kunnen maken. We beschermen daarmee concurrenten en consumenten. Dit staat in de Mededingingsverordening.
Als bedrijven eerst samengaan en dan pas melden, kunnen wij een boete opleggen.